II NIEDZIELA MĘKI PAŃSKIEJ - NIEDZIELA PALMOWA (20.03.2016
R.)
Na wstępie Wielkiego Tygodnia liturgia przedstawia wiernym w
syntetycznym skrócie Tajemnicę Wielkanocną — przejście przez mękę i krzyż do
chwały Zmartwychwstania. Procesja wskazuje na cel i owoc ofiary Zbawiciela.
Jest nim zwycięstwo nad szatanem, grzechem i śmiercią. We Mszy świętej
rozważamy cenę za jaką zwycięstwo zostało osiągnięte.
Procesja dzisiejsza wywodzi się z Jerozolimy i sięga IV w.
Chrześcijanie gromadzili się na Górze Oliwnej. Po odczytaniu Ewangelii o
wjeździe Pana Jezusa do Jeruzalem udawali się w uroczystej procesji do kościoła
Zmartwychwstania
Pańskiego. I my dzisiaj przy śpiewie uroczystych antyfon i
hymnów idziemy za krzyżem, który kiedyś otworzy nam bramy nieba. Tradycja
święcenia palm wywodzi się z Rzymu. Zielone gałązki są symbolem odradzającej
się przyrody i zwycięstwa życia nad śmiercią. Poświęcone palmy zatkniemy w
naszych domach za krzyżem i będą nam przypominać o zwycięstwie Chrystusa nad
Szatanem.
POŚWIĘCENIE I ROZDAWANIE PALM
Celebrans i asystujący, złożywszy ukłon przed ołtarzem,
udają się do miejsca gdzie będą święcone palmy. Chór śpiewa antyfonę:
Mt 21,9.
Hosánna fílio David: benedíctus qui
venit in nómine Dómini. O Rex Israël: Hosánna in excélsis.
V. Dóminus
vobíscum
R. Et cum
spíritu tuo.
Béne+dic,
quaesumus, Dómine, hos palmarum ramos:
et praesta; ut, quod populus tuus in tui
venerationem hodierna die corporaliter agit, hoc spiritualiter summa devotione
perficiat, de hoste victoriam reportando, et opus misericordiae summopere diligendo.
Per Dóminum...
R. Amen
Hosanna Synowi Dawidowemu, błogosławiony, który przychodzi w
imię Pańskie. O Królu izraelski: Hosanna na wysokościach.
V. Pan z wami.
R. I z duchem twoim
Pobłogos+ław, prosimy Cię, Panie, te gałązki palm i spraw, aby Twój lud, obchodząc w dzisiejszym dniu tę zewnętrzną
uroczystość ku czci Twojej, dopełnił jej z największą pobożnością w sposób duchowy: niech odniesie zwycięstwo nad wrogiem i rozmiłuje się w uczynkach miłosierdzia.
Przez Pana...
R. Amen
Kapłan trzykrotnie kropi palmy leżące przed nim i trzymane w
rękach przez wiernych oraz okadza je. Następnie celebrans rozdaje poświęcone
palmy najpierw duchowieństwu, potem ministrantom, w końcu wiernym lub ich
przedstawicielom. W czasie rozdawania palm śpiewa się psalmy (23 i 46) z
następującymi antyfonami:
Pueri
Hebraeorum, portantes ramos olivarum, obviaverunt Domino clamantes et dicentes:
«Hosanna in excelsis»
Pueri
Hebraeorum vestimenta prosternebat in via et clamabant dicentes: «Hosanna filio
David; benedictus qui venit in nomine Domini».
Dzieci żydowskie niosą gałązki oliwne wyszły naprzeciw Panu,
wołając i mówiąc: «Hosanna na wysokościach»
Dzieci żydowskie uścielały sukniami drogę i wołały
mówiąc: «Hosanna Synowi Dawidowemu:
Błogosławiony, który idzie w imię Pańskie»
Po nałożeniu kadzidła kapłan lub diakon śwpiewa następujący
fragment Ewangelii (Mt 21, 1-9):
In illo témpore: Cum appropinquásset Iesus Ierosólymis, et
venísset Béthphage ad montem Olivéti: tunc misit duos discípulos suos, dicens eis:
Ite in castéllum, quod contra vos est, et statim inveniétis ásinam alligátam et
pullum cum ea: sólvite et addúcite mihi: et si quis vobis áliquid dixerit,
dícite, quia Dóminus his opus habet, et conféstim dimíttet eos. Hoc autem totum
factum est, ut adimplerétur, quod dictum est per Prophétam, dicéntem: Dícite
fíliae Sion: Ecce, Rex tuus venit tibi mansuétus, sedens super ásinam et
pullum, fílium subiugális. Eúntes autem discípuli, fecérunt, sicut præcépit
illis Iesus. Et adduxérunt ásinam et pullum: et imposuérunt super eos
vestiménta sua, et eum désuper sedére tecérunt. Plúrima autem turba stravérunt
vestiménta sua in via: álii autem cædébant ramos de arbóribus, et sternébant in
via: turbæ autem, quæ præcedébant et quæ sequebántur, clamábant, dicéntes:
Hosánna fílio David: benedíctus, qui venit in nómine Dómini.
Onego czasu: Gdy Jezus przybliżał
się do Jeruzalem i przyszedł do Betfage na Górze Oliwnej, wtedy wysłał dwóch
uczniów mówiąc im: «Idźcie do wsi, która jest przed wami, a niebawem
znajdziecie oślicę przywiązaną i oślę z nią: odwiążcie i przywiedźcie do mnie.
A jeśliby wam kto co mówił, powiedzcie, że Pan ich potrzebuje, a natychmiast
puści je». A wszystko to się stało, aby się wypełniło, co powiedziane jest
przez Proroka mówiącego: Powiedzcie córce Syjońskiej: Oto zdąża ku tobie król
twój cichy i siedzący na oślicy i na oślęciu, synu podjarzemnej. Idąc tedy
uczniowie uczynili jako im przykazał Jezus. I przewiedli oślicę z oślęciem i
włożyli na nie szaty swoje, a Jego posadzili na nie. A wielka rzesza słała
szaty swoje na drodze, a drudzy obcinali gałązki z drzew i rzucali na drogę.
Rzesze zaś, które wyprzedzały i które postępowały za Nim, wołały mówiąc:
«Hosanna Synowi Dawidowemu. Błogosławiony, który przybywa w imię Pańskie»
Po zasypaniu kadzidła, diakon zwraca się do wiernych i
śpiewa:
V.
Procedámus in pace .
R. In
nómine Christi. Amen.
V. Idźmy w pokoju.
R. W imię Chrystusa. Amen.
Procesja wyrusza poprzedzona krzyżem, na którym zatknięto
palmę zwycięstwa, za nim idzie duchowieństwo i ministranci, potem celebrans z
asystą i wierni. Chór śpiewa antyfony i
hymn ku czci Chrystusa Króla: "Gloria Laus et honor". Gdy procecja
wchodzi do kościoła śpiewa się ostatnią antyfonę:
Ingrediénte Dómino in sanctam civitátem, Hebræórum púeri
resurrectiónem vitæ pronuntiántes,
Cum ramis
palmárum: «Hosánna, clamábant, in excélsis».
Cum
audísset pópulus, quod Iesus veníret Ierosólymam, exiérunt óbviam ei.
Cum ramis
palmárum: «Hosánna, clamábant, in excélsis».
Gdy wchodził Pan do miasta świętego, chłopięta żydowskie,
zmartwychwstanie Żywota przepowiadając, z gałązkami palmowymi w ręku wołały:
«Hosanna na wysokościach».
Gdy lud usłyszał, że Jezus przychodzi do Jerozolimy, wyszedł
Mu na przeciw z palmowymi gałązkami i wołał: «Hosanna na wysokościach».
Procesję kończy następująca modlitwa:
V. Dóminus vobíscum.
R. Et cum spiritu tuo.
Oremus.
Dómine Iesu Christe, Rex ac Redémptor noster, in cuius
honórem, hoc ramos gestántes, solémnes laudes decantávimus: concéde propítius
ut, quocúmque hi rami deportáti fúerint, ibi tuæ benedictiónis grátia
descéndat, et quavis dǽmonum iniquitáte vel illusióne profligáta, déxtera tua
prótegat, quos redémit: Qui vivis et regnas in sǽcula sæculórum.
R. Amen.
Panie Jezu Chryste, Królu i odkupicielu nasz, na Twoją
cześć, trzymając w rękach palny, śpiewaliśmy uroczyste pienia. Dozwól łaskawie,
niech błogosławieństwo Twoje zstąpi wszędzie tam, gdzie te gałązki zostaną
zaniesione. Niech prawica Twoja zniweczy wszelką przewroctność i ułudę
szatańską, ochrania tych, których odkupiła.
Który żyjesz i królujesz na wiekki wieków.
Propria - czyli teksty własne Mszy św. na 2. Niedzielę Męki Pańskiej
Introit
Ps 21:20 et
22.
Dómine, ne
longe fácias auxílium tuum a me, ad defensiónem meam áspice: líbera me de ore leonis,
et a córnibus unicórnium humilitátem meam.
Ps 21:2
Deus, Deus
meus, réspice in me: quare me dereliquísti? Longe a salúte mea verba delictórum
meórum.
Dómine, ne
longe fácias auxílium tuum a me, ad defensiónem meam áspice: líbera me de ore
leonis, et a córnibus unicórnium humilitátem meam.
O Panie, nie oddalaj ode mnie Twej pomocy, pośpiesz ku mojej
obronie. Wybaw mnie z lwiej paszczęki, spod rogów bawolich mnie uniżonego.
Boże mój, Boże mój, czemuś mnie opuścił? Czemu nie zsyłasz
ratunku na słowa mej skargi?
O Panie, nie oddalaj ode mnie Twej pomocy, pośpiesz ku mojej
obronie. Wybaw mnie z lwiej paszczęki, spod rogów bawolich mnie uniżonego.
Pomija się "Gloria"
Kolekta – Modlitwa Kościelna
Oremus
Omnípotens sempitérne Deus, qui humáno generi, ad imitandum
humilitátis exémplum, Salvatórem nostrum carnem súmere et crucem subíre
fecísti: concéde propítius; ut et patiéntiæ ipsíus habére documénta et
resurrectiónis consórtia mereámur.
Per eundem
Dominum nostrum Iesum Christum filium tuum, qui tecum vivit et regnat in
unitate Spiritus Sancti, Deus, per omnia saecula saeculorum.
R. Amen.
Wszechmocny, wiekuisty Boże, chcąc dać rodzajowi ludzkiemu
do naśladowania przykład pokory, sprawiłeś, że Zbawiciel nasz ciało przyoblekł
i śmierć krzyżową poniósł, daj miłościwie, abyśmy z Jego cierpliwości skuteczną
czerpali naukę i zmartwychwstania uczestnikami być mogli.
Przez tegoż Pana naszego Jezusa Chrystusa, który z Tobą żyje
i króluje w jedności Ducha Świętego Bóg przez wszystkie wieki wieków. Amen.
Lekcja
Léctio Epístolæ beáti Pauli Apóstoli ad Philippénses.
Phil 2:5-11
Fratres: Hoc enim sentíte in vobis, quod et in Christo Iesu:
qui, cum in forma Dei esset, non rapínam arbitrátus est esse se æqualem Deo:
sed semetípsum exinanívit, formam servi accípiens, in similitúdinem hóminum
factus, et hábitu invéntus ut homo. Humiliávit semetípsum, factus oboediens usque ad mortem, mortem autem
crucis. Propter quod et Deus exaltávit illum: ei donávit illi nomen, quod est
super omne nomen: hic genuflectitur ut in nómine Iesu omne genu flectátur
coeléstium, terréstrium et inférno rum: et omnis lingua confiteátur, quia
Dóminus Iesus Christus in glória est Dei Patris.
R. Deo gratias
Bracia: To bowiem rozumiejcie, co i w Chrystusie Jezusie,
który mając naturę Bożą, nie pocztytywał swej równości z Bogiem za przywłaszczenie, ale wyniszczył
samego siebie, przyjąwszy naturę sługi, stawszy się podbnym do ludzi i dla
swego sposobu życia uznany był za człowieka. Uniżył samego siebie, stawszy się
posłusznym aż do śmierci, a była to śmierć krzyżowa. Dlatego i Bóg wywyższył Go
i nadał Mu imię przewyższające wszelkie imię tu się przyklęka, aby na imię
Jezusa zginało się wszelkie kolano mieszkańców niebios, ziemi i podziemia, i
żeby wszelki język wyznawał, że Jezus Chrystus jest Panem w Chwale Boga Ojca.
Graduał
Ps 72:24 et
1-3
Tenuísti
manum déxteram meam: et in voluntáte tua deduxísti me: et cum glória
assumpsísti me.
V. Quam
bonus Israël Deus rectis corde! mei autem pæne moti sunt pedes: pæne effúsi
sunt gressus mei: quia zelávi in peccatóribus, pacem peccatórum videns.
Ty mnie ująłeś za prawicę moją, Ty mnie swą radą wiedziesz
troskliwie, a potem łaskawie przyjmujesz do chwały. Jak dobry jest Bóg dla
Izraela, dla ludzi czystego serca! A przecież omal nie potknęły się nogi moje.
Omal nie zachwiałem się w sercu swoim, ponieważ pozazdrościłem bezbożnemu,
widząc pomyślność grzeszników.
Traktus
Ps 21:2-9,
18, 19, 22, 24, 32
Deus, Deus
meus, réspice in me: quare me dereliquísti?
Longe a
salúte mea verba delictórum meórum.
Deus meus,
clamábo per diem, nec exáudies: in nocte, et non ad insipiéntiam mihi.
Tu autem in
sancto hábitas, laus Israël.
In te
speravérunt patres nostri: speravérunt, et liberásti eos.
Ad te
clamavérunt, et salvi facti sunt: in te speravérunt, et non sunt confusi.
Ego autem
sum vermis, et non homo: oppróbrium hóminum et abiéctio plebis.
Omnes, qui
vidébant me, aspernabántur me: locúti sunt lábiis et movérunt caput.
Sperávit in
Dómino, erípiat eum: salvum fáciat eum, quóniam vult eum.
Ipsi vero
consideravérunt et conspexérunt me: divisérunt sibi vestiménta mea, et super
vestem meam misérunt sortem.
Líbera me
de ore leónis: et a córnibus unicórnium humilitátem meam.
Qui timétis
Dóminum, laudáte eum: univérsum semen Iacob, magnificáte eum.
Annuntiábitur
Dómino generátio ventúra: et annuntiábunt coeli iustítiam eius.
Pópulo, qui
nascétur, quem fecit Dóminus.
Boże,
Boże mój, wejrzyj na mnie. Czemuś mnie opuścił? Daleko od wybawienia mnie słowa
jęków moich. Boże mój, wołam we dnie, lecz nie wysłuchujesz, i w nocy, a nie
zważasz na mnie. A przecież, Ty, zamieszkujesz w świętości, chwało Izraela.
Tobie zaufali Ojcowie nasi. Ufali Tobie, a Tyś ich wyzwolił. Wołali do Ciebie i
zostali wybawieni. Tobie zaufali i nie zawstydzili się. A jam jest raczej robak
niż człowiek, pośmiewisko ludzi i wzgarda pospólstwa. Wszyscy, którzy mnie
widzą, szydzą ze mnie, wykrzywiają wargi i potrząsają głową: Zaufał Panu
niechże go wybawi, niechże go ratuje jeżeli go miłuje. Wpatrują się we mnie i
sycą się mym widokiem, rozdzierają sobie szaty moje, a o suknię moją los
rzucają. Racz mnie wybawić lwiej paszczęki i spod rogów bawolich mnie
uniżonego. Wy, co się boicie Pana, chwalcie Go. Sław go Go, całe potomstwo
Jakuba. O Panu rozpowiadać będzie pokolenie przyszłe i rozpowiadać będą
niebiosa sprawiedliwość Jego ludowi, który się narodzi: Pan to uczynił.
Męka Pana naszego Jezusa Chrystusa wg św. Mateusza
Pássio Dómini nostri Iesu Christi secúndum Matthǽum.
Mt 26,35 -
27,60
In illo
tempore: venit Iesus cum discipulis suis in villam, quæ dícitur Gethsémani, et
dixit discípulis suis: I. Sedéte hic, donec vadam illuc et orem. C. Et assúmpto
Petro et duóbus fíliis Zebedaei, coepit contristári et mæstus esse. Tunc ait
illis: I. Tristis est ánima mea usque ad mortem: sustinéte hic, et vigilate
mecum. C. Et progréssus pusíllum, prócidit in fáciem suam, orans et dicens: I.
Pater mi, si possíbile est, tránseat a me calix iste: Verúmtamen non sicut ego
volo, sed sicut tu. C. Et venit ad discípulos suos, et invénit eos dormiéntes:
et dicit Petro: I. Sic non potuístis una hora vigiláre mecum? Vigiláte et
oráte, ut non intrétis in tentatiónem. Spíritus quidem promptus est, caro autem
infírma. C. Iterum secúndo ábiit et orávit, dicens: I. Pater mi, si non potest
hic calix transíre, nisi bibam illum, fiat volúntas tua. C. Et venit íterum, et
invenit eos dormiéntes: erant enim óculi eórum graváti. Et relíctis illis,
íterum ábiit et orávit tértio, eúndem sermónem dicens. Tunc venit ad discípulos
suos, et dicit illis: I. Dormíte iam et requiéscite: ecce, appropinquávit hora,
et Fílius hóminis tradétur in manus peccatórum. Súrgite, eámus: ecce,
appropinquávit, qui me tradet.
Gethsemani
Onego czasu: Przyszedł Jezus z uczniami swymi do posiadłości
wiejskiej, którą zowią Getsemami, i rzekł im + Zostańcie tu, aż odejdę tam i
będę się modlił. C. I wziąwszy Piotra i dwóch synów Zebedeuszowych, począł się
smucić i cierpieć udrękę. Wówczas rzekł im: + Smutna jest dusza moja aż do
śmierci. Zostańcie tu i czuwajcie ze mną. C. A odszedłszy nieco padł na oblicze
swoje, modląc się i mówiąc: + Ojcze mój, jeśli to być może, niechaj odejdzie
ode mnie ten kielich, wszakże nie jako ja chcę, ale jako Ty. I przyszedł do
uczniów swoich i zastał ich śpiących. I powiedział Piotrowi: + Tak to, nie
mogliście jednej godziny czuwać ze mną? Czuwajcie i módlcie się, abyście nie
popadli w pokuszenie: duch wprawdzie jest ochoczy, ale ciało omdlałe. C. I
oddalił się powtórnie i modlił się mówiąc: + Ojcze mój, jeżeli kielich ten nie
może odjeść ode mnie, jeno abym go pił, niech się stanie wola Twoja. C. I
przyszedł znowu i zastał ich śpiących, oczy ich bowiem były senne. A
zostawiwszy ich, znowu się oddalił i modlił się po raz trzeci, te same
wypowiadając słowa. Wtedy przyszedł do uczniów swoich i rzekł im: + Śpijcie już
i odpoczywajcie, oto nadeszła godzina i Syn Człowieczy będzie wydany w ręce
grzeszników. Wstańcie, pójdźmy, oto przybliżył się ten, który mię wyda.
C. Adhuc eo loquénte, ecce, Iudas, unus de duódecim, venit,
et cum eo turba multa cum gládiis et fústibus, missi a princípibus sacerdótum
et senióribus pópuli. Qui
autem trádidit eum, dedit illis signum, dicens: S. Quemcúmque osculátus fúero,
ipse est, tenéte eum. C. Et conféstim accédens ad Iesum, dixit: S. Ave, Rabbi. C.
Et osculátus est eum. Dixítque illi Iesus: I. Amíce, ad quid venísti? C. Tunc
accessérunt, et manus iniecérunt in Iesum et tenuérunt eum. Et ecce, unus ex
his, qui erant cum Iesu, exténdens manum, exémit gládium suum, et percútiens
servum príncipis sacerdótum, amputávit aurículam eius. Tunc ait illi Iesus: I.
Convérte gládium tuum in locum suum. Omnes enim, qui accéperint gládium, gládio
períbunt. An putas, quia non possum rogáre Patrem meum, et exhibébit mihi modo
plus quam duódecim legiónes Angelórum? Quómodo ergo implebúntur Scripturae,
quia sic oportet fíeri? C. In illa hora dixit Iesus turbis: I. Tamquam ad
latrónem exístis cum gládiis et fústibus comprehéndere me: cotídie apud vos
sedébam docens in templo, et non me tenuístis. C. Hoc autem totum factum est,
ut adimpleréntur Scripturae Prophetárum. Tunc discípuli omnes, relícto
eo, fugérunt.
Pojmanie Jezusa
C. A gdy On jeszcze mówił, oto nadszedł Judasz, jeden z
dwunastu, a z nim wielki tłum z mieczami i kijami, wysłany od przedniejszych
kapłanów i starszych ludu. Zdrajca zaś Jego dał im znak mówiąc: S. Którego
pocałuję, ten jest, chwytajcie Go. C. A natychmiast przystępując do Jezusa
rzekł: S. Bądź pozdrowiony, Mistrzu! C. I pocałował Go. A Jezus rzekł do niego:
+ Przyjacielu, po coś przyszedł? C. Wówczas przystąpili i rzucili się na
Jezusa, i pojmali Go. A oto jeden z tych, którzy byli z Jezusem, wyciągnąwszy
rękę dobył miecza swego i uderzywszy sługę księcia kapłańskiego uciął mu ucho.
Wtedy rzekł mu Jezus: + Schowaj miecz swój na miejsce. Wszyscy bowiem, którzy
za miecz będą chwytali, od miecza poginą. Czyż mniemasz, żebym nie mógł prosić
Ojca mego, a nie wystawiłby mi zaraz więcej niż dwanaście hufców Aniołów? Jakoż
się tedy Pisma wypełnią, że się tak stać musi? W tymże czasie powiedział Jezus
rzeszom: + Wyszliście z mieczami i kijami jak na złoczyńcę, aby mnie pojmać.
Codziennie wśród was przebywałem, nauczając w świątyni, a nie pojmaliście mnie.
Ale wszystko to się stało, aby się wypełniły Pisma Proroków. C. Wtedy wszyscy
uczniowie, opuściwszy Go pouciekali.
At illi tenéntes Iesum, duxérunt ad Cáipham, príncipem
sacerdótum, ubi scribæ et senióres convénerant. Petrus autem sequebátur eum a longe, usque in
átrium príncipis sacerdótum. Et ingréssus intro, sedébat cum minístris, ut
vidéret finem. Príncipes autem sacerdótum et omne concílium quærébant falsum
testimónium contra Iesum, ut eum morti tráderent: et non invenérunt, cum multi
falsi testes accessíssent. Novíssime autem venérunt duo falsi testes et
dixérunt: S. Hic dixit: Possum destrúere templum Dei, et post tríduum
reædificáre illud. C. Et surgens princeps sacerdótum, ait illi: S. Nihil
respóndes ad ea, quæ isti advérsum te testificántur? C. Iesus autem tacébat. Et
princeps sacerdótum ait illi: S. Adiúro te per Deum vivum, ut dicas nobis, si
tu es Christus, Fílius Dei. C. Dicit illi Iesus: I. Tu dixísti. Verúmtamen dico
vobis, ámodo vidébitis Fílium hóminis sedéntem a dextris virtútis Dei, et
veniéntem in núbibus coeli. C. Tunc princeps sacerdótum scidit vestiménta sua,
dicens: S. Blasphemávit: quid adhuc egémus téstibus? Ecce, nunc audístis
blasphémiam: quid vobis vidétur? C. At illi respondéntes dixérunt: S. Reus est
mortis. C. Tunc exspuérunt in fáciem eius, et cólaphis eum cecidérunt, álii
autem palmas in fáciem eius dedérunt, dicéntes: S. Prophetíza nobis, Christe,
quis est, qui te percússit?
Jezus w pałacu arcykapłana
A oni pojmawszy Jezusa, wiedli Go do Kajfasza, najwyższego
kapłana, gdzie się byli zebrali uczeni w Piśmie i starsi. Piotr zaś szedł za
nim z daleka, aż na dziedziniec najwyższego kapłana. I wszedłszy do wnętrza,
siedział ze sługami, aby widzieć, jak się sprawa zakończy. A przedniejsi
kapłani i cała Rada szukali fałszywego świadectwa przeciw Jezusowi, aby Go na
śmierć skazać. A nie znaleźli, chociaż przychodziło wielu fałszywych świadków.
W końcu zjawili się dwaj fałszywi świadkowie i rzekli: S. Ten mówił: Mogę
zburzyć świątynię Bożą, a po trzech dniach odbudować ją. C. I powstawszy,
najwyższy kapłan rzekł Mu: S. Nic nie odpowiadasz na to, co ci przeciwko tobie
świadczą? C. Ale Jezus milczał. I rzekł Mu najwyższy kapłan: S. Poprzysięgam
cię przez Boga żywego, abyś nam powiedział, czy ty jesteś Chrystusem, Synem
Bożym? C. Rzekł mu Jezus: + Tyś powiedział. Wszakże powiadam wam, odtąd
ujrzycie Syna Człowieczego siedzącego na prawicy mocy Bożej i przychodzącego w
obłokach niebieskich. C. Wtedy najwyższy kapłan rozdarł swoje szaty, mówiąc: S.
Zbluźnił, na cóż więcej potrzebujemy świadków? Otoście teraz słyszeli
bluźnierstwo. Cóż tedy myślicie? C. Oni odpowiadając rzekli: S. Winien jest
śmierci. C. Wtedy poczęli plwać na
oblicze Jego i bić Go pięściami, a inni policzkowali Go, mówiąc: S. Prorokuj
nam, Chrystusie, któryż cię uderzył?
C. Petrus
vero sedébat foris in átrio: et accéssit ad eum una ancílla, dicens: S. Et tu
cum Iesu Galilaeo eras. C. At ille negávit coram ómnibus, dicens: S. Néscio,
quid dicis. C. Exeúnte autem illo iánuam, vidit eum ália ancílla, et ait his,
qui erant ibi: S. Et hic erat cum Iesu Nazaréno. C. Et íterum negávit cum
iuraménto: Quia non novi hóminem. Et post pusíllum accessérunt, qui stabant, et
dixérunt Petro: S. Vere et tu ex illis es: nam et loquéla tua maniféstum te
facit. C. Tunc coepit detestári et iuráre, quia non novísset hóminem. Et
contínuo gallus cantávit. Et recordátus est Petrus verbi Iesu, quod díxerat:
Priúsquam gallus cantet, ter me negábis. Et egréssus foras, flevit
amáre.
Zaparcie się Piotra
C. A Piotr siedział zewnątrz na dziedzińcu. I zbliżyła się
do niego jedna z niewiast służebnych, mówiąc: S. I tyś był z Jezusem
Galilejskim. C. Ale on zaparł się wobec wszystkich, mówiąc: S. Nie wiem, co
powiadasz. C. A gdy wychodził z drzwi,
ujrzała go druga niewiasta służebna i rzekła tym, którzy tam byli: S. I ten był
z Jezusem Nazareńskim. C. I powtórnie zaparł się z przysięgą: że nie znam
człowieka. A wkrótce potem przystąpili ci, którzy stali, i rzekli Piotrowi: S.
Prawdziwie i tyś z nich jest, bo i mowa twoja cię zdradza. C. Wtedy począł się
zaklinać i przysięgać, że nie znał człowieka. A wnet kur zapiał. I wspomniał
Piotr na słowa Jezusowe, które mu był powiedział: Pierwej nim kur zapieje,
trzykroć się mnie zaprzesz. I wyszedłszy na zewnątrz gorzko zapłakał.
Mane autem facto, consílium iniérunt omnes príncipes
sacerdótum et senióres pópuli advérsus Iesum, ut eum morti tráderent. Et
vinctum adduxérunt eum, et tradidérunt Póntio Piláto praesidi.
Jezus wydany Piłatowi
A gdy nadszedł ranek, zeszli się na radę wszyscy przedniejsi
kapłani i starsi ludu przeciw Jezusowi, aby Go na śmierć skazać. I zaprowadzili
Go związanego i wydali namiestnikowi, Poncjuszowi Piłatowi.
Tunc videns Iudas, qui eum trádidit, quod damnátus esset,
pæniténtia ductus, réttulit trigínta argénteos princípibus sacerdótum et
senióribus, dicens: S. Peccávi, tradens sánguinem iustum. C. At illi dixérunt: S. Quid ad nos? Tu
vidéris. C. Et proiéctis argénteis in templo, recéssit: et ábiens, láqueo se
suspéndit. Príncipes autem sacerdótum, accéptis argénteis, dixérunt: S. Non
licet eos míttere in córbonam: quia prétium sánguinis est. C. Consílio autem
ínito, emérunt ex illis agrum fíguli, in sepultúram peregrinórum. Propter hoc
vocátus est ager ille, Hacéldama, hoc est, ager sánguinis, usque in hodiérnum
diem. Tunc implétum est, quod dictum est per Ieremíam Prophétam, dicéntem: Et
accepérunt trigínta argénteos prétium appretiáti, quem appretiavérunt a fíliis
Israël: et dedérunt eos in agrum fíguli, sicut constítuit mihi Dóminus.
Rozpacz Judasza
Wtedy Judasz, który Go wydał, widząc, że był skazany, żalem
zdjęty odniósł trzydzieści srebrników kapłanom i starszym, mówiąc: S.
Zgrzeszyłem, wydając krew sprawiedliwego. C. A oni rzekli: S. Cóż nam do tego?
To twoja rzecz. C. I porzuciwszy srebrniki w świątyni, oddalił się, poszedł i
powiesił się. A przedniejsi kapłani wziąwszy srebrniki mówili: S. Nie godzi się
ich kłaść do skarbony, bo są zapłatą krwi. C. I naradziwszy się, kupili za nie
pole garncarzowe na grzebanie pielgrzymów. Dlatego pole owo nazywa się aż do
dnia dzisiejszego Hakeldama, to jest pole krwi. Wtedy wypełniło się, co było
powiedziane przez Jeremiasza proroka, mówiącego: I wzięli trzydzieści
srebrników, zapłatę oszacowanego, którego oszacowali synowie Izraela, i dali je
na pole garncarzowe, jako mi nakazał Pan.
Iesus autem
stetit ante praesidem, et interrogávit eum præses, dicens: S. Tu es Rex
Iudæórum? C. Dicit illi Iesus: I. Tu dicis. C. Et cum accusarétur a princípibus
sacerdótum et senióribus, nihil respóndit. Tunc dicit illi Pilátus: S. Non
audis, quanta advérsum te dicunt testimónia? C. Et non respóndit ei ad ullum
verbum, ita ut mirarétur præses veheménter. Per diem autem sollémnem
consuéverat præses pópulo dimíttere unum vinctum, quem voluíssent. Habébat
autem tunc vinctum insígnem, qui dicebátur Barábbas. Congregátis ergo illis,
dixit Pilátus: S. Quem vultis dimíttam vobis: Barábbam, an Iesum, qui dícitur
Christus? C. Sciébat enim, quod per invídiam tradidíssent eum. Sedénte autem
illo pro tribunáli, misit ad eum uxor eius, dicens: S. Nihil tibi et iusto
illi: multa enim passa sum hódie per visum propter eum. C. Príncipes autem
sacerdótum et senióres persuasérunt populis, ut péterent Barábbam, Iesum vero
pérderent. Respóndens autem præses, ait illis: S. Quem vultis vobis de duóbus
dimítti? C. At illi dixérunt: S. Barábbam. C. Dicit illis Pilátus: S. Quid
ígitur fáciam de Iesu, qui dícitur Christus? C. Dicunt omnes: S. Crucifigátur.
C. Ait illis præses: S. Quid enim mali fecit? C. At illi magis
clamábant,dicéntes: S. Crucifigátur. C. Videns autem Pilátus, quia nihil
profíceret, sed magis tumúltus fíeret: accépta aqua, lavit manus coram pópulo,
dicens: S. Innocens ego sum a sánguine iusti huius: vos vidéritis. C. Et
respóndens univérsus pópulus, dixit: S. Sanguis eius super nos et super fílios
nostros. C. Tunc dimísit illis Barábbam: Iesum autem flagellátum trádidit eis,
ut crucifigerétur.
Jezus przed Piłatem
A Jezus stanął przed namiestnikiem i zapytał Go namiestnik
mówiąc: S. Tyś jest król żydowski? C. Rzekł mu Jezus: + Sam mówisz. C. A gdy Go
oskarżali przedniejsi kapłani i starsi, nic nie odpowiedział. Tedy rzecze Mu
Piłat: S. Nie słyszysz ile świadectw przywodzą przeciwko tobie? C. I nie
odpowiedział mu na żadne słowo, tak że namiestnik dziwił się wielce. A na dzień
uroczysty zwykł był namiestnik wypuszczać ludowi jednego więźnia, którego by
chcieli. Miał zaś naówczas więźnia znacznego, zwanego Barabaszem. Gdy się
przeto zebrali rzekł Piłat: S. Którego chcecie, abym wam wypuścił? Barabasza,
czy Jezusa, którego zowią Chrystusem? C. Wiedział bowiem, że Go z zazdrości
byli wydali. A gdy on zasiadł na trybunie sądowej, posłała do niego żona jego
mówiąc: S. Nic nie czyń temu sprawiedliwemu, bo dzisiaj we śnie wiele
cierpiałam z jego powodu. C. A przedniejsi kapłani i starsi namówili tłumy, aby
zażądali Barabasza, a Jezusa zgubili. I odpowiadając namiestnik rzekł im: S.
Którego z dwóch chcecie, abym wam wypuścił? C. A oni powiedzieli: S. Barabasza.
C. Rzecze im Piłat: S. Cóż więc mam uczynić z Jezusem, którego zowią
Chrystusem? C. Mówią mu wszyscy: S. Niech będzie ukrzyżowany. C. Rzekł im
namiestnik: S. Cóż tedy złego uczynił? C. Ale oni tym więcej wołali mówiąc: S.
Niech będzie ukrzyżowany. C. I widząc Piłat, że nic nie osiągnie, a zamieszanie
większym się staje, wziąwszy wodę obmył ręce przed tłumem mówiąc: S. Nie
winienem ja krwi tego sprawiedliwego. Wasza to rzecz. C. I odpowiadając
wszystek lud rzekł: S. Krew jego na nas i na syny nasze. C. Tedy im wypuścił
Barabasza, a ubiczowanego Jezusa wydał im, aby był ukrzyżowany.
Tunc mílites praesidis suscipiéntes Iesum in prætórium,
congregavérunt ad eum univérsam cohórtem: et exuéntes eum, chlámydem coccíneam
circumdedérunt ei: et plecténtes corónam de spinis, posuérunt super caput eius,
et arúndinem in déxtera eius. Et
genu flexo ante eum, illudébant ei, dicéntes: S. Ave, Rex Iudæórum. C. Et
exspuéntes in eum, accepérunt arúndinem, et percutiébant caput eius. Et postquam
illusérunt ei, exuérunt eum chlámyde et induérunt eum vestiméntis eius, et
duxérunt eum, ut crucifígerent.
Koronowanie cierniem
Wówczas żołnierze namiestnika zabrali Jezusa do pretorium i
zwołali do Niego całą kohortę. A zdjąwszy szaty jego, włożyli nań płaszcz
szkarłatny i uplótłszy koronę z ciernia, włożyli na głowę Jego, a trzcinę w
prawicę Jego. I zginając przed Nim kolana naigrawali się z Niego, mówiąc: S.
Bądź pozdrowiony, królu żydowski! C. I plwając nań, brali trzcinę i bili Go po
głowie. A gdy mieli dość naigrawań, zdjęli zeń płaszcz i oblekli Go w szaty
Jego, i wyprowadzili, aby Go ukrzyżować.
Exeúntes autem, invenérunt hóminem Cyrenaeum, nómine
Simónem: hunc angariavérunt, ut tólleret crucem eius. Et venérunt in locum, qui dícitur Gólgotha, quod
est Calváriæ locus. Et dedérunt ei vinum bíbere cum felle mixtum. Et cum
gustásset, nóluit bibere. Postquam autem crucifixérunt eum, divisérunt
vestiménta eius, sortem mitténtes: ut implerétur, quod dictum est per Prophétam
dicentem: Divisérunt sibi vestiménta mea, et super vestem meam misérunt sortem.
Et sedéntes, servábant eum. Et imposuérunt super caput eius causam ipsíus
scriptam: Hic est Iesus, Rex Iudæórum. Tunc crucifíxi sunt cum eo duo latrónes:
unus a dextris et unus a sinístris. Prætereúntes autem blasphemábant eum,
movéntes cápita sua et dicéntes: S. Vah, qui déstruis templum Dei et in tríduo
illud reædíficas: salva temetípsum. Si Fílius Dei es, descénde de cruce. C.
Simíliter et príncipes sacerdótum illudéntes cum scribis et senióribus, dicébant:
S. Alios salvos fecit, seípsum non potest salvum fácere: si Rex Israël est,
descéndat nunc de cruce, et crédimus ei: confídit in Deo: líberet nunc, si vult
eum: dixit enim: Quia Fílius Dei sum. C. Idípsum autem et latrónes, qui
crucifíxi erant cum eo, improperábant ei.
Droga krzyżowa i ukrzyżowanie
A wychodząc spotkali człowieka z Cyreny imieniem Szymona,
tego przymusili, aby niósł, krzyż Jego. I przyszli na miejsce, które zowią
Golgota, to jest: miejsce Trupiej Głowy. I dali Mu do picia wino zmieszane z
żółcią. A gdy, go skosztował, nie chciał pić. A ukrzyżowawszy Go, rozdzielili
szaty Jego, rzucając losy, aby się wypełniło, co jest powiedziane przez Proroka
mówiącego: Rozdzielili sobie szaty moje, a o suknię moją rzucali los. I
siedząc, strzegli Go. Umieścili też ponad głową Jego tytuł Jego winy: Ten jest
Jezus, król żydowski. Wówczas ukrzyżowani byli z Nim dwaj łotrzy, jeden po
prawicy, a drugi po lewicy. A przechodzący mimo bluźnili Mu potrząsając głowami
i mówiąc: S. Hej, Ty, co burzysz świątynię Bożą i odbudowujesz ją w ciągu
trzech dni, wybawże samego siebie. Jeśliś Synem Bożym, zstąp z krzyża. C.
Podobnie i przedniejsi kapłani z uczonymi w Piśmie i starszymi naigrawając się,
mówili: S. Innych ocalił, a sam siebie ocalić nie może. Jeśli jest królem
Izraela, niechże teraz zstąpi z krzyża, a uwierzymy mu. Ufał w Bogu, niechże Go
teraz, jeśli chce, wybawi; powiedział przecież, że jest Synem Bożym. C. Także i
łotrzy, którzy z Nim ukrzyżowani byli, lżyli Go.
A sexta
autem hora ténebræ factæ sunt super univérsam terram usque ad horam nonam. Et
circa horam nonam clamávit Iesus voce magna, dicens: I. Eli, Eli, lamma
sabactháni? C. Hoc est: I. Deus meus, Deus meus, ut quid dereliquísti me? C.
Quidam autem illic stantes et audiéntes dicébant: S. Elíam vocat iste. C. Et
contínuo currens unus ex eis, accéptam spóngiam implévit acéto et impósuit
arúndini, et dabat ei bíbere. Céteri vero dicébant: S. Sine, videámus, an
véniat Elías líberans eum. C. Iesus autem íterum clamans voce magna, emísit
spíritum.
Hic genuflectitur,
et pausatur aliquantulum.
Et ecce,
velum templi scissum est in duas partes a summo usque deórsum: et terra mota
est, et petræ scissæ sunt, et monuménta apérta sunt: et multa córpora
sanctórum, qui dormíerant, surrexérunt. Et exeúntes de monuméntis post
resurrectiónem eius, venérunt in sanctam civitátem, et apparuérunt multis. Centúrio
autem et qui cum eo erant, custodiéntes Iesum, viso terræmótu et his, quæ
fiébant, timuérunt valde, dicéntes: S. Vere Fílius Dei erat iste. C. Erant
autem ibi mulíeres multæ a longe, quæ secútæ erant Iesum a Galilaea,
ministrántes ei: inter quas erat María Magdaléne, et María Iacóbi, et Ioseph
mater, et mater filiórum Zebedaei.
Ostatnie chwile i śmierć Jezusa
A od godziny szóstej całą ziemię zaległy ciemności aż do
godziny dziewiątej. I około dziewiątej godziny zawołał Jezus głosem wielkim,
mówiąc: + Eli, Eli, lamma sabaktani? C. To jest: + Boże mój, Boże mój, czemuś
mię opuścił? C. A niektórzy ze stojących tam, słysząc to, mówili: S. Eliasza
wzywa. C. I natychmiast pobiegł jeden z nich, a wziąwszy gąbkę, napełnił octem,
włożył na trzcinę i dał Mu pić. Inni zaś mówili: S. Zaniechaj, patrzmyż, czy
przybędzie Eliasz, aby go wybawić. C. A Jezus zawoławszy powtórnie głosem
wielkim, oddał ducha.
Wszyscy klękają i modlą się w milczeniu
A oto zasłona świątyni rozdarła się na dwie części od góry
aż do dołu i ziemia zadrżała, a skały popękały i groby się otworzyły, i wiele
ciał świętych, którzy byli posnęli, powstało.
I wyszedłszy z grobów po zmartwychwstaniu Jego przyszli do
miasta świętego i ukazali się wielu. Setnik zaś i ci, którzy z nim byli,
strzegąc Jezusa, ujrzawszy trzęsienie ziemi i wszystko, co się działo,
przerazili się wielce, mówiąc: S. Zaiste ten był Synem Bożym. C I było tam
wiele niewiast z daleka, które szły za Jezusem od Galilei, posługując Mu: wśród
nich była Maria Magdalena i Maria, matka Jakuba i Józefa, i matka synów
Zebedeuszowych.
Cum autem
sero factum esset, venit quidam homo dives ab Arimathaea, nómine Ioseph, qui et
ipse discípulus erat Iesu. Hic accéssit ad Pilátum, et pétiit corpus Iesu. Tunc
Pilátus iussit reddi corpus. Et accépto córpore, Ioseph invólvit illud in
síndone munda. Et pósuit illud in monuménto suo novo, quod excíderat in petra. Et
advólvit saxum magnum ad óstium monuménti, et ábiit.
Złożenie do grobu
A gdy był wieczór, przyszedł człowiek pewien bogaty z
Arymatei, imieniem Józef, który też był uczniem Jezusowym. Ten przyszedł do
Piłata i prosił o ciało Jezusowe. Tedy Piłat rozkazał oddać mu zwłoki. A Józef
otrzymawszy ciało, owinął je w prześcieradło czyste i złożył je w nowym
grobowcu swoim, który był wykuł w skale. I zatoczył, wielki kamień przed
wejściem do grobowca, i odszedł.
Ofertorium
Ps 68, 21-22
Impropérium exspectávit cor meum et misériam: et sustínui,
qui simul mecum contristarétur, et non fuit: consolántem me quæsívi, et non
invéni: et dedérunt in escam meam fel, et in siti mea potavérunt me acéto.
Urąganiem złamane me serce i boleścią. Czekałem, by kto nade
mną się użalił, a nie było nikogo, by mnie kto pocieszył, lecz nikt się nie
znalazł. I żółć mi jeszcze za pokarm dano, a kiedym pragnął, poili mnie octem.
Sekreta
Concéde, quæsumus, Dómine: ut oculis tuæ maiestátis munus
oblátum, et grátiam nobis devotionis obtineat, et efféctum beátæ perennitátis
acquírat.
Per Dominum
nostrum Iesum Christum, Filium tuum: qui tecum vivit et regnat in unitate
Spiritus Sancti Deus, per omnia saecula saeculorum.
R. Amen.
Daj, prosimy Cię, Boże wszechmogący, aby dar zaniesiony
przed oblicze Majestatu Twego, wyjednał nam łaskę gorliwości w służbie twojej i
zapewnił posiadanie błogosławionej wieczności.
Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, który z Tobą żyje i
króluje w jedności Ducha Świętego Bóg przez wszystkie wieki wieków. Amen.
Prefacja (o Świętym Krzyżu)
V. Dóminus vobíscum.
R. Et cum spíritu tuo.
V. Sursum
corda.
R. Habémus
ad Dóminum.
V. Grátias
agámus Dómino, Deo nostro.
R. Dignum
et iustum est.
Vere dignum
et iustum est, æquum et salutáre, nos tibi semper et ubíque grátias ágere:
Dómine sancte, Pater omnípotens, ætérne Deus: Qui salútem humáni géneris in
ligno Crucis constituísti: ut, unde mors oriebátur, inde vita resúrgeret: et,
qui in ligno vincébat, in ligno quoque vincerétur: per Christum, Dóminum
nostrum. Per quem maiestátem tuam laudant Angeli, adórant Dominatiónes, tremunt
Potestátes. Coeli coelorúmque Virtútes ac beáta Séraphim sócia exsultatióne
concélebrant. Cum quibus et nostras voces ut admítti iúbeas, deprecámur,
súpplici confessióne dicéntes:
Sanctus,
Sanctus, Sanctus Dóminus, Deus Sábaoth. Pleni sunt coeli et terra glória tua.
Hosánna in excélsis. Benedíctus, qui venit in nómine Dómini. Hosánna in
excélsis.
Zaprawdę godne to i sprawiedliwe, słuszne i zbawienne,
abyśmy zawsze i wszędzie Tobie składali dziękczynienie, Panie, Ojcze święty,
wszechmogący, wieczny Boże:
Tyś postanowił dokonać zbawienia rodzaju ludzkiego na
drzewie krzyża, aby skąd smierć wzięła początek, stamtąd i życie
zmartwychwstało, i aby ten, który na drzewie zwyciężył, na drzewie również
został pokonany: przez Chrystusa, Pana naszego.
Przez Niego majestat Twój chwalą Aniołowie, uwielbiają
Państwa, z lękiem czczą Potęgi. A wspólnie z nimi w radosnym uniesienie sławią
Niebiosa, Moce niebieskie i błogosławieni Serafini. Z nimi to, prosimy, dozwól
i naszym głosom wołać w pokornym uwielbieniu: Święty...
Komunia
Mt 26:42
Pater, si non potest hic calix transíre, nisi bibam illum:
fiat volúntas tua.
Ojcze, jeżeli ten kielich nie może Mnie minąć, ale mam Go
wypić, niech się dzieje wola Twoja.
Pokomunia
Per huius, Dómine, operatiónem mystérii: et vitia nostra
purgéntur, et iusta desidéria compleántur.
Per Dominum
nostrum Iesum Christum, Filium tuum: qui tecum vivit et regnat in unitate
Spiritus Sancti Deus, per omnia saecula saeculorum.
R. Amen.
Zbawcze działanie tych tajemnic, o Panie, niechaj oczyści
nas z błędów i spełni nasze godziwe pragnienia.
Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, który z Tobą żyje i
króluje w jedności Ducha Świętego Bóg przez wszystkie wieki wieków. Amen.